Przeniosłam prawa majątkowe do utworu na zamawiającego oraz musiałam zrzec się zezwalania na wykonywanie zależnych praw autorskich. Czy nadal mogę jako autor wprowadzać zmiany w swoim utworze i go upubliczniać w zmienionej wersji?

W umowach stosuje się różne konstrukcje „zrzekania się” lub „przenoszenia” prawa do zezwalania na wykonywanie praw zależnych. Zazwyczaj ich celem jest ułatwienie dokonywania zmian zamawiającemu, ale w połączeniu z przeniesieniem na niego praw majątkowych takie postanowienia mogą skutecznie uniemożliwić korzystanie ze (zmienionego) utworu autorowi. Niestety, o sytuację opisaną w pytaniu najlepiej zadbać zawczasu, uzupełniając umowę o wyraźne postanowienie przewidziane na tę okoliczność.

Uważa się, że o opracowaniu (utworze zależnym) można mówić w sytuacji, w której to ktoś inny niż autor oryginału dokonał twórczej zmiany utworu. Autor zmieniający własne dzieło nie tworzy opracowań, lecz po prostu kolejne wersje tego samego dzieła. Jest to jednak akademickie rozróżnienie w sytuacji, w której w umowie zawarto szerokie przeniesienie praw majątkowych, dlatego że te kolejne wersje dzieła zawierać będą najprawdopodobniej fragmenty objęte tym właśnie przeniesieniem.

W takich sytuacjach należy jednak przede wszystkim dokładnie przeczytać umowę, gdyż konkretne jej sformułowania mogą dać autorowi bardziej konkretną odpowiedź. Dokładna lektura umowy pomoże też zastanowić się, czy jej postanowień nie uda się w jakiś sposób uniknąć – istnieją np. przepisy pozwalające twórcy wypowiedzieć umowę z uwagi na istotne interesy twórcze. Będzie to trudne, ale warto rozważyć wszystkie możliwości.