Jesteśmy biblioteką publiczną, która niedługo stworzy własne radio internetowe. Zacznie ono działać w ramach warsztatów dziennikarskich, jakie prowadzimy, kierując je do młodzieży. Jedna z uczestniczek chce stworzyć własną audycję o subkulturach i w ramach ilustracji chce odtworzyć piosenki niektórych grup, m.in. The Beatles. Działalność radia będzie oczywiście niekomercyjna. Jak zatem zrobić, żeby biblioteka nie ponosiła kosztów tytułem praw autorskich?

Korzystanie z cudzych utworów bez zgody uprawnionego oraz (co w tym przypadku istotne) bez zapłaty mu wynagrodzenia jest możliwe jeżeli działalność mieści się w ramach określonego przepisu o dozwolonym użytku. Alternatywnie istnieje oczywiście możliwość uzyskania nieodpłatnej licencji od uprawnionego, w niektórych przypadkach niestety tylko teoretyczna.

Korzystanie z utworów w ramach działalności oświatowej może mieścić się w ramach dozwolonego użytku. Szczegółowe wymagania staraliśmy się przybliżyć w odpowiedziach na podobne pytania. Jest bardzo prawdopodobne, że audycja wskazane w pytaniu może powstać w oparciu o te przepisy i być rozpowszechniona w ramach grupy uczestniczącej w zajęciach.

W pytaniu mowa jest o odtwarzaniu całych piosenek – jeżeli jednak byłyby to ich fragmenty odtwarzane w ramach większego wywodu służącego wyjaśnieniu jakiegoś zjawiska, to być może alternatywną podstawą mógłby być tu przepis o dozwolonym cytacie (szczegółowe przesłanki dozwolonego cytowania też wyjaśnialiśmy już wcześniej)

Jeżeli jednak wykorzystywane będą całe piosenki, bez wyraźnego uzasadnienia wyjaśnianiem lub innymi przesłankami dozwolonego cytowania, a radio internetowe będzie rozpowszechniało tę audycję publicznie bez ograniczeń, to taka działalność będzie wykraczała poza dozwolony użytek niezależnie od jej niekomercyjnego charakteru. Wymaga to już uzyskania licencji – można ją uzyskać bezpośrednio od uprawnionego, albo od organizacji zbiorowego zarządzania (w przypadku nadawania utworów pośrednictwo OZZ to wręcz konieczność, choć w przypadku radia internetowego nie do końca jasno wyrażona w przepisach).

Organizacje zbiorowego zarządzania pobierają opłaty zgodnie z tabelami wynagrodzeń, jednak tylko w przypadku zatwierdzenia tych tabel przez Komisje Praw Autorskich opłaty te nie podlegają negocjacji (listę zatwierdzonych tabel można znaleźć na stronach MKiDN). Organizacje są zobowiązane stosować preferencyjne stawki dla działalności niekomercyjnej.