1%
Logo akcji 1%

Droga użytkowniczko, drogi użytkowniku!

Fundacja Nowoczesna Polska to organizacja pożytku publicznego działająca na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury. Wesprzyj nasze działania, przeznaczając na nie 1% swojego podatku. Możesz to zrobić, wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Prawo kultury

Chcę przygotować filmową adaptację krótkich fragmentów XIX-wiecznej amerykańskiej powieści science fiction. Powieść była opublikowana po raz pierwszy w 1893 roku. Jej treść jest dostępna w Internecie. Wydaje mi się, że po 140 latach prawa autorskie już wygasły i mogę wykorzystać fragmenty książki bez kontaktowania się z wydawcami późniejszych edycji. ale chciałabym się upewnić czy nie jestem w błędzie.

Autorskie prawa majątkowe wygasają po 70 latach od śmierci autora. W pewnych szczególnych przypadkach ten termin liczy się od innej daty (np. daty publikacji). Poza tym, w niektórych krajach jest to więcej niż 70 lat. W sytuacji, w której od publikacji i śmierci autora minęło znacznie więcej czasu można pewnie dość bezpiecznie założyć, że prawa te istotnie wygasły. Dlaczego tylko założyć? Na przykład dlatego, że nie zawsze można mieć pewność, czy mamy istotnie do czynienia z historycznym oryginałem, a nie jego bardziej współczesnym opracowaniem. Opracowanie to twórcza modyfikacja cudzego utworu, które staje się nowym (choć „zależnym”) utworem. Terminy wygasania autorskich praw majątkowe do opracowania liczy się od daty śmierci twórcy opracowania (ew. publikacji opracowania).

Poza tym, jakiś czas temu do polskiego prawa wprowadzono specjalne prawa pokrewne dla wydawców utworów, które nie są już co prawda chronione, ale zostały albo wydane po raz pierwszy, albo są ich naukowymi lub krytycznymi wydaniami. Korzystanie z takich wydań wymaga zgody wydawców.

Wreszcie, pomimo wygaśnięcia nawet autorskich praw majątkowych należy przestrzegać autorskich praw osobistych twórców. Nie można sobie zatem np. przypisywać autorstwa utworów z domeny publicznej.