Prawa własności przemysłowej pozwalają uprawnionemu zakazać innym korzystania z dóbr intelektualnych wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Ich istnienie powoduje, że korzystanie to wymaga uzyskania zgody.
W przypadku wynalazku takie prawo nazywane jest patentem. Nazwy tej używamy zatem nie w odniesieniu do dokumentu (świadectwa rejestracji) czy samego pomysłu jako takiego (np. Agnieszka „ma patent”, w sensie pomysłu na rozwiązanie danego problemu), ale jako oznaczenia swoistego monopolu prawnego, którego przedmiotem jest właśnie wynalazek.
Liczba różnych praw własności przemysłowej jest skończona, ale co pewien czas ustawodawcy wprowadzają nowe rodzaje tych praw. Stosunkowo nowymi dobrami podlegającymi ochronie są topografie układów scalonych oraz nowe odmiany roślin. Ma to związek z postępem technologicznym i ekonomicznym.
Ponadto, coraz więcej rodzajów dóbr niematerialnych staje się przedmiotem praw wyłącznych — różne kraje rozmaicie podchodzą do patentowania programów komputerowych i sposobów prowadzenia biznesu. Nie wszystkie nowe dobra intelektualne są jednak chronione. Odmawia się ochrony rozwiązaniom sprzecznym z porządkiem publicznym bądź naruszającym dobre obyczaje. Przykładami wynalazków, których nie można patentować w świetle obowiązującego prawa, są sposoby klonowania ludzi, modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka czy stosowania embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych.
Przykład: Bohaterka serialu science-fiction Orphan Black jest klonem stworzonym w oparciu o opatentowany wynalazek, czyli prawa „do niej” posiada pewna organizacja. W świetle obowiązującego prawa patentowego (oraz innych przepisów) coś takiego jest niedopuszczalne.
Najnowsze zmiany w prawie własności przemysłowej
W 2015 r. miała miejsce ważna reforma europejskiego systemu znaków towarowych. Wydana została nowa dyrektywa dotycząca znaków towarowych oraz rozporządzenie w sprawie unijnego znaku towarowego. Między innymi funkcjonujące dotychczas pojęcie wspólnotowego znaku towarowego zostało zmienione na unijny znak towarowy a rejestrujący je Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) zmienił nazwę na Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej.
| Kim są trolle patentowe? |
| Trolle patentowe są to przedsiębiorcy, którzy uzyskują tzw. „podejrzane patenty” wyznaczające niejasny, nieprecyzyjny zakres ochrony, w celu wymuszania odszkodowań lub opłat licencyjnych za rzekome naruszenia praw własności przemysłowej. Żerują oni na innych przedsiębiorcach, w szczególności mniejszych, których nie stać na specjalistyczną obsługę prawną. Problem ten dotyczy przede wszystkim Stanów Zjednoczonych, ale narasta i rozprzestrzenia się na inne państwa, w tym europejskie. Przeciwdziałaniu ich działalności służy większa staranność urzędów patentowych w zakresie udzielania patentów wiarygodnych oraz kompetentne sądownictwo patentowe. |