Rejestracja praw własności przemysłowej

Uzyskanie większości praw własności przemysłowej wymaga zazwyczaj dokonania rejestracji. W tym celu dokonywane jest zgłoszenie w odpowiednim urzędzie. W Polsce jest to Urząd Patentowy, a w przypadku wspólnotowych (unijnych) praw własności przemysłowej urzędem tym jest Urząd ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) z siedzibą w Alicante (Hiszpania).

Przykładowo w zgłoszeniu dotyczącym znaku towarowego należy określić ten znak oraz wskazać towary, dla których znak ten jest przeznaczony. W efekcie uzyskuje się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Czas jego trwania wynosi 10 lat od daty zgłoszenia, może jednak zostać przedłużone. W tym celu składa się stosowny wniosek do urzędu przed końcem upływającego okresu ochrony.

Najnowsze zmiany w prawie własności przemysłowej

Od 15 kwietnia 2016 r. obowiązuje w Polsce nowy system rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych tzw. system sprzeciwowy, który znacznie ułatwia i przyspiesza procedurę uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy.

Urząd Patentowy nie bada już względnych przesłanek rejestracji. Gdy taka zaistnieje konieczne jest złożenie sprzeciwu przez uprawnioną osobę. Nowy system oznacza konieczność samodzielnego, stałego monitorowania nowych zgłoszeń przez właścicieli znaków towarowych.

Nie zawsze rejestracja będzie konieczna. Prawa własności przemysłowej, które nie wymagają rejestracji, to niezarejestrowany wspólnotowy wzór przemysłowy (który podlega trzyletniej ochronie prawnej) oraz powszechnie znany znak towarowy.

Przykład: Spółka zleciła opracowanie kolekcji obuwia z bardzo fantazyjnym wzornictwem. Za pośrednictwem Internetu udało jej się sprzedać liczne egzemplarze obuwia w kilku państwach członkowskich UE. Spółka stwierdziła, że nie będzie rejestrować wzoru przemysłowego, zważywszy na sezonowy charakter kolekcji. Na podstawie swoich dotychczasowych doświadczeń przyjęła, że jej prawa są wystarczająco zabezpieczone na podstawie unijnych przepisów o niezarejestrowanych wzorach przemysłowych.

Istnieją też dobra intelektualne, które nie są chronione prawami wyłącznymi. Przykładem jest tajemnica przedsiębiorstwa (know-how). Jednak i one mogą korzystać z ochrony prawnej na podstawie odrębnych przepisów (zob. zasady zwalczania nieuczciwej konkurencji opisane w Rozdziale 6). Niekiedy korzystniejsza może być ochrona wynalazku jako tajemnicy przedsiębiorstwa, a nie poprzez uzyskanie patentu (który wymaga ujawnienia istoty wynalazku).

Przykład: Wynalazkiem nadal chronionym w formie tajemnicy przedsiębiorstwa jest receptura Coca-Coli. Gdyby wynalazek ten opatentowano po jego opracowaniu, co nastąpiło w 1886 r., to ochrona wygasłaby już po upływie 20 lat od daty zgłoszenia i każdy inny przedsiębiorca mógłby produkować napój o takim samym składzie.

Podstawową rolę dla funkcjonowania systemu własności przemysłowej pełni w Polsce Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Do zadań Urzędu Patentowego należy przyjmowanie i badanie zgłoszeń dokonanych w celu uzyskania ochrony, orzekanie w tych sprawach oraz rozstrzyganie niektórych spraw w postępowaniu spornym.