1%
Logo akcji 1%

Droga użytkowniczko, drogi użytkowniku!

Fundacja Nowoczesna Polska to organizacja pożytku publicznego działająca na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury. Wesprzyj nasze działania, przeznaczając na nie 1% swojego podatku. Możesz to zrobić, wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Prawo kultury

Jakie zgody należy uzyskać aby opublikować książkę zawierającą wypowiedzi nieżyjącego artysty (zmarł w 2005 r.), które zawarte są w programach telewizyjnych (kto ma prawo do udzielenia licencji).

Program telewizyjny zawiera przedmioty kilku różnych praw: wykorzystanych w programie utworów oraz ich artystycznych wykonań, a także praw do wideogramu (rejestracji programu) oraz prawa do nadania (dodatkowe prawo organizacji telewizyjnej produkującej program).

Trudno przesądzić, czy wszystkie wypowiedzi artysty wygłoszone w programie będą utworami. Jest to jednak bardzo prawdopodobne, biorąc pod uwagę niski poziom indywidualnej twórczości wymagany do uzyskania ochrony prawno-autorskiej. Poza tym, do publikacji wybierane będą zapewne wypowiedzi o szczególnym charakterze, a nie proste, banalne zdania, które wygłosić mógłby każdy. W takich wypowiedziach znacznie częściej można odnaleźć twórczy wkład.

Utwory zawarte w utworze audiowizualnym jakim jest program telewizyjny objęte są domniemaniem nabycia praw przez producenta (art. 70 ust. 1 pr. aut.). Przy czym, domniemanie to dotyczy tylko wykorzystania tych utworów w ramach utworu audiowizualnego w całości. Oznacza to, że o wykorzystanie wypowiedzi zawartej w programie poza nim (w postaci wydrukowanej w książce) należy zwracać się do autora samej wypowiedzi, a do producenta dopiero wtedy, gdy autor zawarł z nim wyraźną umowę przenoszącą prawa w szerszym zakresie (także na druk). Jeżeli autor wypowiedzi nie żyje, należy skontaktować się z jego spadkobiercami, upewniając się, że istotnie nabyli oni prawa (mogły one być przeniesione na inną osobę za życia autora – np. właśnie na producenta programu telewizyjnego). Alternatywą wobec poszukiwania uprawnionego jest zwrócenie się o zgodę do właściwej organizacji zbiorowego zarządzania.

Trudno uznać, że wydanie książki z wypowiedziami artysty wydobytymi z programów telewizyjnych z jego udziałem wkracza w prawa do wideogramu, czy też w prawa do nadań dotyczących tych programów. Byłoby tak, gdyby czynności zwielokrotnienia i rozpowszechniania dotyczyły samych programów. Natomiast proste odsłuchanie programów i ich transkrypcja nie są objęte prawem wyłącznym producentów.

Ryzyko naruszeń praw producentów lub ewentualnie współtwórców programu (np. prowadzącego) istnieje także wtedy, gdy poza wypowiedziami artysty w książce znajdą się wypowiedzi innych osób lub np. zdjęcia z planu. Wykorzystanie tych materiałów może wymagać ich zgody, o ile nie jest ograniczone do dozwolonego użytku (np. cytowania).