Zastanawiam się, czy aby umieścić (np. w filmiku na YouTube) fragment jakiegoś utworu, czy obraz, należy mieć na to pozwolenie? Czy wystarczy podanie źródła?

Zasadniczo do rozpowszechniania cudzego utworu konieczna jest zgoda autora – w przeciwnym wypadku dochodzi do naruszenia autorskich praw majątkowych. W ustawie o prawie autorskim wskazano jednak sytuacje, w których taka zgoda nie jest wymagana, z utworu można bowiem korzystać na zasadzie tzw. dozwolonego użytku.

Nie jest wykluczone, że w opisanym w pytaniu przypadku wykorzystanie fragmentu filmu byłoby dopuszczalne w ramach tzw. dozwolonego cytatu. Zgodnie z art. 29 ust. ustawy o prawie autorskim: wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości. Istotne jest zatem, by cytat uzasadniony był określonym w ustawie celem. Na przykład cytat będzie dopuszczalny jeżeli cechą danego gatunku artystycznego jest posługiwanie się fragmentami innych utworów. Obecnie jest natomiast sporne, czy cytat w dziele artystycznym jest dozwolony, jeżeli służy wyłącznie upiększeniu tego dzieła. Trzeba również pamiętać, że cytowany utwór musiał zostać rozpowszechniony (tj. publicznie udostępniony za zgodą twórcy), a także, że cytując utwór należy podać tytuł, autora i źródło (uwzględniając istniejące możliwości).
Odpowiedzi na podobne pytania zamieściliśmy: tu i tu