Co polskie prawo autorskie stanowi wobec zbiorów/kolekcji cytatów (takich jak np. Wikicytaty) udostępnianych na licencji CC-BY-SA 3.0, która dopuszcza komercyjne wykorzystanie? Czy są sytuacje, w których cytat zamieszczony w takim zbiorze może naruszać prawa autorskie autora cytowanego dzieła?

Jest jak najbardziej możliwe, że zamieszczenie fragmentu cudzego utworu w zbiorze takim jak Wikicytaty będzie naruszało prawa autorskie. Ale nie zawsze musi tak być. Trudność w wyznaczeniu jasnej granicy łatwiej zrozumieć po lekturze stron amerykańskiego pierwowzoru – en.wikiquotes.org (http://en.wikiquote.org/wiki/Wikiquote:Copyrights, http://en.wikiquote.org/wiki/Wikiquote:Quotability). Przy czym, tamte rozważania dotyczą zgodności projektu z kryteriami fair use, które są znacznie bardziej elastyczne niż polskie (i europejskie) kazuistyczne przepisy o dozwolonym użytku.

W Polsce, omawianej problematyki dotyka przede wszystkim art. 29 pr. aut. Cytat jest uregulowany w ust. 1 tego przepisu. Jednym (ale nie jedynym) z kryteriów zgodności cytatu z prawem autorskim jest to, że cudzy utwór (fragment utworu) jest wykorzystywany w innym utworze. Cytatem będzie zatem np. przytoczenie cudzych słów ilustrujących zagadnienie omawiane we własnym artykule lub książce. Wikicytaty to inna sytuacja.

Zbiór cytatów może być oczywiście utworem, ale bliższym antologii, które uregulowane są w art. 29 ust. 2^1 pr. aut. (konieczność spełnienia celu dydaktycznego lub naukowego oraz zapłaty wynagrodzenia twórcy). Można mieć zatem wątpliwości, czy prosty zbiór cytatów, nawet pogrupowanych według określonych kryteriów jest zgodny z art. 29 ust. 1. Jest znacznie bardziej prawdopodobne, że stanowi on antologię dozwoloną pod warunkami określonymi w art. 29 ust. 2^1 pr. aut.

Ale wikicytaty nie są prostym zbiorem cytatów. Każdy cytat ma tam założoną osobną podstronę, uzupełnioną o wyjaśnienie kontekstu, niekiedy dość rozbudowane i linkujące do dalszych materiałów. Taka podstrona może, choć oczywiście nie zawsze musi, stanowić samoistny utwór spełniający przesłanki art. 29 ust. 1 (więcej na temat wszystkich przesłanek wymaganych przez ten przepis można znaleźć w odpowiedziach na poprzednie pytania dotyczące dozwolonego cytowania).

Nie jest też wykluczone, że projekty takie jak wikicytaty mogą działać w oparciu o inne przepisy o dozwolonym użytku. Np., art. 25 ust. 1 pkt 1 lit c pozwala rozpowszechniać aktualne wypowiedzi (twórcy należy się za to wynagrodzenie), a pkt 4 tego przepisu mowy wygłoszone na publicznych zebraniach. Ale podobnie jak w odniesieniu do art. 29 nie można stwierdzić, że tak będzie zawsze.

Licencja CC-BY-SA udzielana na wikicytaty nie może oczywiście objąć samych pojedynczych cytatów (pomijając sytuacje, gdy uczestnik projektu cytuje sam siebie). Licencją tą mogą być natomiast objęte podstrony poświęcone poszczególnym cytatom, jak też i zbiór tych podstron jako całość (utwór zbiorowy). Same cytaty, zakładając, że zostały w projekcie wykorzystane zgodnie z przepisami o dozwolonym użytku, mogą być dalej wykorzystywane także tylko w tym wąskim zakresie. Użytkownik nie może polegać w tym zakresie na licencji CC-BY-SA.