Czy mogę odzyskać prawa autorskie do moich artykułów, które pisałam podczas odbywania praktyk? Podpisałam umowę, która zobowiązuje mnie do niepublikowania ich nigdzie oraz do zrzeczenia się na czas nieokreślony autorskich praw majątkowych – jest możliwość wypowiedzenia tego? Mam również podejrzenia co do upadłości/bankructwa agencji informacyjnej, w której miałam praktyki – czy to mogłoby mieć wpływ na ew. odzyskanie przeze mnie praw?

Pełna odpowiedź wymagałaby uważnej analizy zawartej umowy, w celu dokładnego określenia jej skutków. Z opisu tej umowy zawartego w pytaniu nie wynika jednoznacznie, że umowa wywołała skutek przeniesienia praw na nabywcę. Jeżeli takie przeniesienie nastąpiło, to możliwość wypowiedzenia odpada. Wypowiedzenie dotyczy stosunków o charakterze ciągłym, a przeniesienie jest jednorazową czynnością prawną. Wypowiedzenie mogłoby zatem wchodzić w grę, jeżeli zawarto umowę licencji (a nie jest to wykluczone, skoro w pytaniu mowa jest o „zrzeczeniu się na czas nieokreślony” – nie można jednak tego przesądzić bez lektury umowy).

Umowy wywołujące jednorazowe skutki mogą natomiast podlegać odstąpieniu, jeżeli taka możliwość została w umowie zastrzeżona lub przewidziana w ustawie. Ustawowe prawa do odstąpienia są przewidziane w art. 56-58 pr. aut., jednak skorzystanie z nich wymaga wykazania, że zostały spełnione odpowiednie, określone tam, przesłanki. Np. twórca może odstąpić od umowy z uwagi na swoje istotne interesy twórcze, przy czym to twórca musi wykazać występowanie tych interesów.

Sytuacja komplikuje się w przypadku, gdy nabywca znajduje się w stanie upadłości. Z jednej strony, może to oznaczać, że nabyte przez niego prawa autorskie weszły do masy upadłościowej i można będzie je dzięki temu odkupić, jeżeli dojdzie do likwidacji. Z drugiej strony, oznacza to, że ewentualne umowne uprawnienia do odstąpienia mogą okazać się nieskuteczne. Zgodnie bowiem z art. 83 prawa upadłościowego, nieważne są postanowienia umowy zastrzegające na wypadek ogłoszenia upadłości zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły. Jeżeli chodzi natomiast o ustawowe prawa do odstąpienia, to nie jest jasne, czy nie są one zastępowane szczegółową regulacją zawartą np. w art. 98 prawa upadłościowego. Przy czym, ustalenie tych kwestii wymaga przede wszystkim analizy zawartej umowy i określenia jej charakteru prawnego oraz skutków. Dopiero wtedy będzie możliwe dokładniejsze wskazanie przepisów, które się do niej odnoszą.