Rok temu wypowiedziałem pewnemu wydawnictwu umowę o przeniesienie praw majątkowych do moich utworów, dając mu zarazem (w myśl art. 56 PA) sześciomiesięczny czas na skorzystanie z tych utworów. Czy wypowiedzenie umowy nabrało mocy prawnej, jeżeli od tamtego czasu nie otrzymałem odpowiedzi i nie mam wiedzy o korzystaniu z utworów przez to wydawnictwo? Czy słusznie zwróciłem się do tego wydawnictwa, skoro nabyło ono prawa do czasopisma publikującego moje utwory od innego wydawnictwa, z którym zawarłem rzeczoną umowę, a miesiąc temu okazało się dodatkowo, że sprzedało ono te prawa jeszcze innemu nabywcy?

W pytaniu wskazano jako podstawę art. 56, ale wzmianka o 6-miesięcznym terminie sugeruje, że podstawą wypowiedzenia mógł być raczej art. 57. Dotyczą one nieco innych sytuacji i wymagają udowodnienia nieco innych okoliczności. Ocena, czy wszystkie te okoliczności istotnie występują jest możliwa w sposób wiążący jedynie przed sądem. Co istotne, ustalenie tych okoliczności może być często poza zasięgiem możliwości każdej ze stron indywidualnie (brak dostępu do dokumentów itd.)

W obu jednak przypadkach wypowiedzenie (ew. odstąpienie) powinno być skierowane do podmiotu, który jest stroną umowy z twórcą. Nie można bowiem wypowiedzieć (odstąpić od) umowy, której się nie jest stroną. Twórca nie może się powoływać na art. 56 ani art. 57 wobec kolejnego nabywcy praw. Nie jest jednak wykluczone, że może powoływać się wobec takiej osoby na przysługujące mu, niezbywalne prawa osobiste i w ten sposób zrealizować swój cel w pewnym stopniu. Nie będzie to jednak polegało na odzyskaniu praw majątkowych, chyba że osoba ta się na to zgodzi.

Dużo zależy wobec tego od sposobu, w jaki kolejne wydawnictwo nabyło prawa do czasopisma, w którym przedmiotowe utwory zostały opublikowane. Jeżeli doszło do przeniesienia nabytych wcześniej praw, to art. 56 i 57 nie będą skuteczne wobec nabywcy. Jeżeli natomiast kolejne wydawnictwo wstąpiło w prawa poprzedniego wydawnictwa i stało się stroną wcześniej zawartej umowy, to uprawnienia z tych przepisów mogą być skuteczne. W przypadku, gdy umowa była prostą umową przenoszącą prawa majątkowe, taki scenariusz wydaje się mało prawdopodobny.