Jeden z plotkarskich portali wykorzystał zrobione przeze mnie zdjęcie pewnej artystki w celu ilustracji artykułu o niej. Zdjęcie zrobiłam na potrzeby mojego bloga. Portal okrasił zdjęcie grafiką i podpisał nazwą jakiejś agencji. Czy prawo jest po mojej stronie?

Zdjęcie artystki, o ile ma twórczy charakter, jest utworem chronionym przez prawo autorskie. Oznacza to, że jego wykorzystanie na portalu wymaga co do zasady Pani zgody jak również poszanowania autorskich praw osobistych. Zgoda nie jest wymagana, jeżeli portal wykorzysta zdjęcie w granicach dozwolonego użytku. Teoretycznie wchodzą tu w grę dwa przepisy – art. 25 (dotyczący tzw. przedruku) oraz art. 29 (cytat).

W pierwszym przypadku osoba korzystająca ze zdjęcia na portalu będzie musiała udowodnić, że zdjęcie jest „fotografią reporterską” i zostało wykorzystane z celach informacyjnych. Korzystanie takie nie wymaga zgody, ale zgodnie z art. 25 ust. 2 konieczne jest wypłacenie twórcy wynagrodzenia.

W drugim przypadku, korzystający ze zdjęcia będzie musiał wykazać spełnienie przesłanek dozwolonego cytowania, które szczegółowo omawialiśmy w odpowiedziach na wcześniejsze pytania. Najtrudniejsze będzie wykazanie, że zdjęcie jest „drobnym utworem”, jak również, że jego wykorzystanie jest uzasadnione jedną z czterech ustawowych przesłanek dozwolonego cytowania.

Ciężar wykazania, że zdjęcie może być wykorzystywane w ramach dozwolonego użytku leży po stronie korzystającego.

Osobną kwestią jest poszanowanie autorskich praw osobistych. Obowiązują one zawsze, nawet w przypadku korzystania z utworów w ramach dozwolonego użytku. Wprowadzenie w błąd co do autorstwa zdjęcia lub przypisanie tego autorstwa innej osobie, czy też naruszenie integralności utworu stanowią naruszenie tych praw, co może skutkować odpowiedzialnością – zarówno cywilną, jak i karną (plagiat jest przestępstwem).