1%
Logo akcji 1%

Droga użytkowniczko, drogi użytkowniku!

Fundacja Nowoczesna Polska to organizacja pożytku publicznego działająca na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury. Wesprzyj nasze działania, przeznaczając na nie 1% swojego podatku. Możesz to zrobić, wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Prawo kultury

Projektuję płytki ceramiczne, robiąc kolaże z różnych zdjęć znalezionych w Internecie, wycinków z gazet. Wykorzystuję również własne zdjęcia. Czy tworząc takie kolaże muszę mieć zgodę autora zdjęć (raz są to całe zdjęcia raz wycinki raz kadry i wszytko tworzy jedną pracę)? Jeśli znalazłam zdjęcie w Internecie, ale podoba mi się tylko fragment i wykadruję go przenosząc np. na płytkę, mogę tak zrobić??

Uzyskanie zgody uprawnionego do zdjęcia nie jest jedynym sposobem legalnego skorzystania z takiego zdjęcia. Co istotne, nie można domniemywać istnienia takiej zgody z samego faktu udostępnienia utworu w Internecie, nawet jeżeli uczynił to sam uprawniony. Zgoda (licencja) musi być wyrażona w sposób wyraźny.

Drugim sposobem jest skorzystanie ze zdjęcia w granicach określonych w przepisach o dozwolonym użytku. Z tym, że w omawianym przypadku nie można wskazać przepisu o dozwolonym użytku, który na taką działalność jednoznacznie pozwala. Może tu bowiem wchodzić w grę w zasadzie jedynie art. 29 ust. 1 pr. aut., regulujący granice dozwolonego cytatu. Przepis ten pozwala korzystać z cudzych utworów, stawiając jednak szereg wymagań. Jednym z nich jest uzasadnienie wykorzystania cudzego utworu „prawami gatunku twórczości”. Niektórzy uważają, że mieszczą się tu takie formy wyrazu artystycznego jak np. parodia, pastisz czy właśnie kolaż. Istnieją jednak argumenty przeciwne – art. 29 ust. 1 pozwala korzystać z cudzych utworów wyłącznie takich dziełach, które same są utworami. Natomiast zdaniem niektórych kolaż nie stanowi utworu, gdyż brak jest indywidualnej twórczości w połączeniu jego części składowych. Innym istotnym ograniczeniem jest także to, że art. 29 ust. 1 nie pozwala w zasadzie na dokonywanie zmian wykorzystywanych w jego ramach utworów.

W Internecie można jednak znaleźć coraz więcej utworów, a w tym fotografii, które udostępniane są przez samych uprawnionych wraz ze zgodą na wykorzystanie w znacznie szerszym zakresie, niż wynikałoby to z przepisów o dozwolonym użytku. Chodzi tu o utwory na wolnych licencjach takich jak CC-BY lub CC-BY-SA. Przy czym, z korzystaniem z takich utworów także wiążą się pewne obowiązki (klauzula BY wymaga przekazywania odbiorcy pewnych informacji, a klauzula SA wymaga, aby opracowanie utworu było udostępniane na takiej samej licencji).