1%
Logo akcji 1%

Droga użytkowniczko, drogi użytkowniku!

Fundacja Nowoczesna Polska to organizacja pożytku publicznego działająca na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury. Wesprzyj nasze działania, przeznaczając na nie 1% swojego podatku. Możesz to zrobić, wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS 0000070056.

Dowiedz się więcej

x
Prawo kultury

Moi uczniowie zamierzają zrobić animację, w której „aktorami” mają zostać zabawki w postaci małych plastikowych figurek produkowane przez jednego producenta zabawek. Czy taki filmik może być potem opublikowany na szkolnej stronie? Czy można go zgłosić do konkursu?

Zabawki powstałe w wyniku twórczego projektu są utworami. Rozpowszechnianie utworu wymaga uzyskania zgody uprawnionego, albo ograniczenia korzystania do zakresu wynikającego z przepisów dotyczących dozwolonego użytku. Przepisy te pozwalają m.in. instytucjom oświatowym korzystać z rozpowszechnionych utworów w celach dydaktycznych, więc przygotowanie takiej animacji przez uczniów w ramach zajęć nie wymaga uzyskiwania niczyjej zgody. Podobnie, zgody nie będzie wymagało zrobienie przez dzieci domowego przedstawienia z wykorzystaniem tych figurek, gdyż obejmuje to przepis o dozwolonym użytku osobistym.

Problem zaczyna się wtedy, gdy animacja miałaby opuścić szkolne lub domowe mury, czy to przez umieszczenie na stronie internetowej, czy zgłoszenie do konkursu, w ramach którego stałaby się publicznie dostępna. W ustawie o prawie autorskim nie ma przepisu, który pozwalałby na takie działanie w sposób jednoznaczny, o ile nie zostanie uzyskana zgoda osoby, której przysługują prawa autorskie. Ewentualną podstawą działania bez takiej zgody może być przepis o dozwolonym cytacie, którego jedną z przesłanek są „prawa gatunku twórczości”. Zalicza się do nich zazwyczaj pastisz, parodię, karykaturę. Ale ustalenie, czy dane działanie mieści się w ramach dozwolonego cytowania jest często problematyczne. Prosimy o zapoznanie się z poprzednimi odpowiedziami na temat dozwolonego cytowania, gdzie przybliżamy znaczenie pozostałych przesłanek dozwolonego cytowania.

Zob. też odpowiedź na wcześniejsze, podobne pytanie dotyczące korzystania z postaci.