Kategoria: artykuł

Marcin Rodzinka w Zielonych Wiadomościach pisze o patentach farmaceutycznych. W artykule czytamy m.in: „Patenty farmaceutyczne chronią zyski i szczególną pozycję firm produkujących leki, ale nie są dobrym rozwiązaniem z punktu widzenia opieki zdrowotnej. Utrzymanie patentów niesie ryzyko pojawienia się i utrzymania wielu zaburzeń. Wśród nich należy wymienić: marnowanie środków poprzez przeznaczanie ich na dublujące się leki (2/3 wydatków na badania przeznaczanych jest na dublujące się leki, a nie na te, które wnoszą przełom jakościowy), zaniechanie badań, które potencjalnie nie prowadzą do stworzenia możliwej do opatentowania substancji (bez względu na jej faktyczne działanie), ukrywanie wyników badań niekorzystnych dla danego leku. (Informacje te pochodzą z raportu Europejskiej Federacji Przemysłu i Stowarzyszeń Farmaceutycznych).”
Marcin Rodzinka przedstawia dalej kilka sposobów na funkcjonowanie rynku leków i na wspieranie rozwoju farmakologii.

W zeszłym roku rząd Indii wprowadził przymusową licencję (firma produkująca lek generyczny ma płacić 6% zysków firmie Bayer posiadającej patent na ten lek) na lek na nowotwory nerek i wątroby. Niedawno firma Bayer odwołała się od tej decyzji do Indyjskiej Rady Apelacyjnej Własności Intelektualnej.
Indyjski rząd rozpoczął proces objęcia taka przymusową licencją trzech innych leków na nowotwory: Trastuzumab (inaczej Herceptin, stosowany w leczeniu raka piersi), Ixabepilone (stosowany w chemioterapii) i Dasatinib (stosowany w leczeniu białaczki).

Ostatnio zaś Stany Zjednoczone w ramach negocjacji umowy Trans-Pacific Partnership Agreement (TPPA- Trans Pacyficzna Umowa o Partnerstwie – handlowa umowa między krajami basenu Oceanu Spokojnego) naciskają Australię, aby ta zaostrzyła swoje prawo patentowe odnośnie leków.

zdjęcie: http://www.flickr.com/photos/59937401@N07/6127242068/sizes/z/, autor: Images_of_Money, licencja: CC-BY

Na początku sierpnia 2012 roku media doniosły, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego udzieliło milion złotych dotacji Fundacji xx. Czartoryskich m.in. za prawa do wizerunku obrazu, prawo wykorzystania znaku słownego „Dama z gronostajem”, co tłumaczył rzecznik ministerstwa Maciej Babczyński. Fundacja Nowoczesna Polska zapytała MKiDN o powody płacenia za prawo wykorzystania wizerunku utworu, który znajduje się w domenie publicznej i nigdy nie był objęty wyłącznym prawem na dobrach niematerialnych. Poprosiliśmy o dokumenty dotyczące tejże dotacji, aby móc sprawdzić za co faktycznie płaciło państwo z publicznych pieniędzy.

Ministrowie Kultury 12 krajów członkowskich Unii Europejskiej, w tym polski minister Bogdan Zdrojewski, napisali list skierowany do trójki komisarzy Unii dotyczący przyszłości prawa autorskiego.
List robi wrażenie owocu urzędowej nowomowy: sporo treści, sens trudny do jednoznacznego odszyfrowania. Prawdziwe dzieło kultury. Możemy przeczytać np.: że Europa musi „dokonać mobilizacji swoich atutów, których źródłem jest żywotność jej kultury.”
Cóż to może znaczyć? Chodzi o to, że słabo opłacani twórcy z Afryki, Indii i Chin stoją u bram Unii Europejskiej i należy wzmóc wysiłki i tworzyć więcej?

Gazeta Wyborcza donosi, że powstaje związek zawodowy muzyków. Fundacja Nowoczesna Polska wita tę inicjatywę z zainteresowaniem i życzliwością. W dyskusjach toczonych między organizacjami społecznymi, organizacjami zbiorowego zarządzania i zrzeszeniami producentów głos muzyków jako grupy zawodowej często był zbyt słabo słyszalny.

W Ministerstwie Kultury odbyło się spotkanie rządowej Komisji Przeciwdziałania Naruszeniom Praw Autorskich i Praw Pokrewnych. Poniżej zamieszczamy notatki z pierwszej, dostępnej dla gości, części spotkania. Notatki te były tworzone „na gorąco” i mogą nie do końca ściśle oddawać treść i zakres wypowiedzi. Ministerstwo Kultury zapowiedziało, że spotkanie jest nagrywane. Jeśli nagranie zostanie udostępnione poinformujemy o tym na stronie.

Celem spotkania było omówienie koncepcji i struktury dokumentów, które będą przygotowane: raportu ze ścigania i karania za naruszenia praw autorskich, pokrewnych i innych praw „własności intelektualnej”. Uczestnikami spotkania są członkowie Komitetu (przedstawiciele ministerstw i urzędów) oraz zaproszeni goście z głosem doradczym. Spotkanie ma niestety dość chaotyczny charakter, a szereg wypowiadających się osób nie trzyma się tematu.

Po raz pierwszy w spotkaniu biorą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych: Jarosław Lipszyc, Helena Rymar, Dominik Batorski i Józef Halbersztadt.

Dyskusja oparta była o dokumenty publikowane za lata 2008-2010. Ministerstwo Kultury poprosiło o zgłaszanie uwag na piśmie do dnia 21 stycznia 2013. Fundacja Nowoczesna Polska w trakcie spotkania zgłosiła następujące postulaty:

I. W kolejnych raportach należy używać terminów ścisłych i prawnych. Przede wszystkim wnieśliśmy o nieużywanie terminu „piractwo”, a zamiast niego stosowanie słowa „naruszenie”. Ponadto poprosiliśmy o ścisłe i precyzyjne określanie których praw – autorskich, patentowych czy znaków towarowych – dotyczą naruszenia i ściganie.

II. Punkt 7 programu przeciwdziałania naruszeniem zakłada prowadzenie monitoringu działań. Obecnie zadaniem tym obarczono MKiDN. Wskazaliśmy, że skoro ministrem wiodącym jest właśnie Ministerstwo Kultury, to monitoring działań musi prowadzić inna instytucja.

III. Zwróciliśmy uwagę na fakt, że edukacja prawna musi dotyczyć i praw, i obowiązków obywateli. Nie są uprawnione sformułowania obecne w dokumencie teza iż edukacja musi dotyczyć „przestępczego charakteru naruszeń”, bo przecież szereg naruszeń ma zupełnie inny charakter.

IV. Oddzielenie (i w programie przeciwdziałania, i w raporcie) naruszeń prawa autorskiego o charakterze niekomercyjnym, dokonywanych przez prywatne osoby dla celów własnych, związanych z przekroczeniem granic dozwolonego użytku takich jak dzielenie się chronionymi utworami w sieciach P2P czy na stronach internetowych, od naruszeń komercyjnych. Wskazaliśmy, że te naruszenia mają zupełnie inny charakter i specyfikę, i niewyróżnienie ich w raporcie będzie fałszować obraz zjawiska i jego społeczne skutki.

Minister Kultury reaktywował Zespół do Spraw Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych i zaprosił jego członków na spotkanie, które odbędzie się 15 stycznia. Temat spotkania będzie omówienie raportu dotyczącego egzekwowania praw autorskich za lata 2010-2012 oraz przyjęcie „Programu na rzecz ochrony prawa autorskiego i prawe pokrewnych oraz innych praw własności intelektualnej na lata 2013-2015”.

W spotkaniach tego zespołu biorą udział przedstawiciele urzędów (m. in. ministerstw Gospodarki, Finansów, Sprawiedliwości i Spraw Zagranicznych) oraz organów władzy (m. in. Służby Celnej, Straży Granicznej, Policji, Prokuratury). Na prawach gościa z głosem doradczym mogą w nim brać udział także osoby zaproszone przez Ministra Kultury: na liście gości znaleźli się – jak zawsze – przedstawiciele przemysłu medialnego i organizacji zbiorowego zarządzania.

Fundacja Nowoczesna Polska zgłosiła w zeszłym tygodniu akces do prac Zespołu oraz wskazała istotny brak na liście zaproszonych: wśród osób zaproszonych przez ministra zabrakło – jak zawsze – organizacji społecznych działających na rzecz praw obywatelskich, konsumentów i społeczeństwa informacyjnego. W praktyce oznaczało to, że prace zespołu nie są poddawane żadnej społecznej kontroli, a głos i interes obywateli nie jest w nich uwzględniany. Mamy jednak dobrą wiadomość: w efekcie naszych działań Minister wystosował zaproszenie do kilku organizacji społecznych biorących wcześniej aktywny udział w debatach o prawie autorskim. W efekcie po raz pierwszy w 12-letniej historii działań zespołu w jego skład weszły organizacje obywatelskie. Jest wśród nich Nowoczesna Polska. Będziemy informować o przebiegu tych prac i zamierzamy aktywnie zabierać głos w obronie praw obywateli.

Jak napisał minister kultury Bogdan Zdrojewski opracowanie dokumentów dotyczących ścigania i karania za naruszenia praw autorskich jest pilne, gdyż wzmacniają one wizerunek w corocznych rundach Polsko-Amerykańskiego Dialogu Gospodarczego. Mamy związane z tym poważne obawy. Niepokoją nas znane z USA praktyki ostrego karania za naruszenia praw wyłącznych dokonywane w celach niekomercyjnych. Uważamy ściganie i karanie aktywnych kulturowo obywateli za sam fakt chęci wymiany informacji z innymi za pomyłkę. Zdrowy system praw autorskich powinien być narzędziem wynagradzania twórców, a nie penalizacji działań użytkowników.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że w zeszłym roku dokumenty będące przedmiotem spotkania Zespołu nie były opublikowane. Ich brak umknął jednak wszystkim w zamieszaniu, jakie wybuchło wokół sprawy ACTA...

Mike Masnick przypomina w techdirt ubiegłoroczny wyrok Amerykańskiego Sądu Najwyższego którego konsekwencją było to, że niektóre dzieła będące wcześniej w Domenie Publicznej zostały ponownie objęte restrykcjami prawa autorskiego.

Wczoraj zakończył się Drugi Światowy Kongres Praw Wyłącznych i Interesu Publicznego, na którym naukowcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych z całego świata wspólnie debatowali nad sytuacją globalnego systemu praw wyłącznych. Grono uczestników kongresu było niesłychanie różnorodne. Oprócz licznych przedstawicieli Ameryki Południowej (kongres odbywał się w Rio de Janeiro) i tradycyjnie licznych delegacji z Europy i USA uwagę zwracała bardzo duża liczba uczestników z Afryki. Kontynent ten w sporach wokół praw wyłącznych, na przykład przy ostatnim zamieszaniu w sprawie ITU, odgrywa często rolę „języczka u wagi”.

Burmistrz Rabki-Zdroju odmawiając udostępnienia map z planem zagospodarowania przestrzennego powoływał się na prawo autorskie. Niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego potwierdza, że nie może tego robić – mapa która jest częścią studium zagospodarowania przestrzennego – jest dokumentem urzędowym i jako taki nie podlega ograniczeniom prawa autorskiego.

W poniedziałek 26 listopada 2012 roku odbyła się organizowana przez Fundację Nowoczesna Polska konferencja CopyCamp, poświęcona przyszłości prawa autorskiego. Chcieliśmy, aby było to pierwsze powszechne spotkanie środowisk zajmujących się prawem autorskim oraz szerzej – obiegami kultury.

Cieszymy się, że nasz pomysł udało się zrealizować mimo trudnej, eksperymentalnej formuły – serii krótkich, 10-minutowych wystąpień – umożliwiając tym samym zawiązanie wyważonej dyskusji, uwzględniającej różne punkty widzenia i różne doświadczenia twórców oraz uczestników kultury.