Kategoria: prawo

Na początku stycznia na stronach Gazety Olsztyńskiej ukazała się informacja o wyroku Sądu Rejonowego w Mrągowie, skazującym mieszkańca powiatu mrągowskiego na 6 miesięcy w zawieszeniu na 3 lata za pobranie z internetu 10 plików MP3. Informacja ta była interesująca zwłaszcza w kontekście prowadzonej przez fundację Nowoczesna Polska akcji Prawo Kultury, podczas której informowaliśmy użytkowników, że w ramach dozwolonego użytku prywatnego mają prawo m.in. ściągać filmy. Wyrok za pobieranie plików MP3 wydawał się tej informacji przeczyć.

Tymczasem na stronie PartiaPiratow.org.pl pojawiła się kopia omawianego wyroku uzyskana w trybie dostępu do informacji publicznej. Z dokumentu można dowiedzieć się, że skazany działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – a więc wykraczając poza dozwolny użytek prywatny. Niestety, nie znamy uzasadnienia wyroku, więc nie wiemy, co dokładnie zrobił skazany.

Co do zasady bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, skorzystaj z naszego przewodnika po prawie autorskim.

W Ministerstwie Kultury odbyło się spotkanie rządowej Komisji Przeciwdziałania Naruszeniom Praw Autorskich i Praw Pokrewnych. Poniżej zamieszczamy notatki z pierwszej, dostępnej dla gości, części spotkania. Notatki te były tworzone „na gorąco” i mogą nie do końca ściśle oddawać treść i zakres wypowiedzi. Ministerstwo Kultury zapowiedziało, że spotkanie jest nagrywane. Jeśli nagranie zostanie udostępnione poinformujemy o tym na stronie.

Celem spotkania było omówienie koncepcji i struktury dokumentów, które będą przygotowane: raportu ze ścigania i karania za naruszenia praw autorskich, pokrewnych i innych praw „własności intelektualnej”. Uczestnikami spotkania są członkowie Komitetu (przedstawiciele ministerstw i urzędów) oraz zaproszeni goście z głosem doradczym. Spotkanie ma niestety dość chaotyczny charakter, a szereg wypowiadających się osób nie trzyma się tematu.

Po raz pierwszy w spotkaniu biorą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych: Jarosław Lipszyc, Helena Rymar, Dominik Batorski i Józef Halbersztadt.

Dyskusja oparta była o dokumenty publikowane za lata 2008-2010. Ministerstwo Kultury poprosiło o zgłaszanie uwag na piśmie do dnia 21 stycznia 2013. Fundacja Nowoczesna Polska w trakcie spotkania zgłosiła następujące postulaty:

I. W kolejnych raportach należy używać terminów ścisłych i prawnych. Przede wszystkim wnieśliśmy o nieużywanie terminu „piractwo”, a zamiast niego stosowanie słowa „naruszenie”. Ponadto poprosiliśmy o ścisłe i precyzyjne określanie których praw – autorskich, patentowych czy znaków towarowych – dotyczą naruszenia i ściganie.

II. Punkt 7 programu przeciwdziałania naruszeniem zakłada prowadzenie monitoringu działań. Obecnie zadaniem tym obarczono MKiDN. Wskazaliśmy, że skoro ministrem wiodącym jest właśnie Ministerstwo Kultury, to monitoring działań musi prowadzić inna instytucja.

III. Zwróciliśmy uwagę na fakt, że edukacja prawna musi dotyczyć i praw, i obowiązków obywateli. Nie są uprawnione sformułowania obecne w dokumencie teza iż edukacja musi dotyczyć „przestępczego charakteru naruszeń”, bo przecież szereg naruszeń ma zupełnie inny charakter.

IV. Oddzielenie (i w programie przeciwdziałania, i w raporcie) naruszeń prawa autorskiego o charakterze niekomercyjnym, dokonywanych przez prywatne osoby dla celów własnych, związanych z przekroczeniem granic dozwolonego użytku takich jak dzielenie się chronionymi utworami w sieciach P2P czy na stronach internetowych, od naruszeń komercyjnych. Wskazaliśmy, że te naruszenia mają zupełnie inny charakter i specyfikę, i niewyróżnienie ich w raporcie będzie fałszować obraz zjawiska i jego społeczne skutki.

Minister Kultury reaktywował Zespół do Spraw Przeciwdziałania Naruszeniom Prawa Autorskiego i Praw Pokrewnych i zaprosił jego członków na spotkanie, które odbędzie się 15 stycznia. Temat spotkania będzie omówienie raportu dotyczącego egzekwowania praw autorskich za lata 2010-2012 oraz przyjęcie „Programu na rzecz ochrony prawa autorskiego i prawe pokrewnych oraz innych praw własności intelektualnej na lata 2013-2015”.

W spotkaniach tego zespołu biorą udział przedstawiciele urzędów (m. in. ministerstw Gospodarki, Finansów, Sprawiedliwości i Spraw Zagranicznych) oraz organów władzy (m. in. Służby Celnej, Straży Granicznej, Policji, Prokuratury). Na prawach gościa z głosem doradczym mogą w nim brać udział także osoby zaproszone przez Ministra Kultury: na liście gości znaleźli się – jak zawsze – przedstawiciele przemysłu medialnego i organizacji zbiorowego zarządzania.

Fundacja Nowoczesna Polska zgłosiła w zeszłym tygodniu akces do prac Zespołu oraz wskazała istotny brak na liście zaproszonych: wśród osób zaproszonych przez ministra zabrakło – jak zawsze – organizacji społecznych działających na rzecz praw obywatelskich, konsumentów i społeczeństwa informacyjnego. W praktyce oznaczało to, że prace zespołu nie są poddawane żadnej społecznej kontroli, a głos i interes obywateli nie jest w nich uwzględniany. Mamy jednak dobrą wiadomość: w efekcie naszych działań Minister wystosował zaproszenie do kilku organizacji społecznych biorących wcześniej aktywny udział w debatach o prawie autorskim. W efekcie po raz pierwszy w 12-letniej historii działań zespołu w jego skład weszły organizacje obywatelskie. Jest wśród nich Nowoczesna Polska. Będziemy informować o przebiegu tych prac i zamierzamy aktywnie zabierać głos w obronie praw obywateli.

Jak napisał minister kultury Bogdan Zdrojewski opracowanie dokumentów dotyczących ścigania i karania za naruszenia praw autorskich jest pilne, gdyż wzmacniają one wizerunek w corocznych rundach Polsko-Amerykańskiego Dialogu Gospodarczego. Mamy związane z tym poważne obawy. Niepokoją nas znane z USA praktyki ostrego karania za naruszenia praw wyłącznych dokonywane w celach niekomercyjnych. Uważamy ściganie i karanie aktywnych kulturowo obywateli za sam fakt chęci wymiany informacji z innymi za pomyłkę. Zdrowy system praw autorskich powinien być narzędziem wynagradzania twórców, a nie penalizacji działań użytkowników.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że w zeszłym roku dokumenty będące przedmiotem spotkania Zespołu nie były opublikowane. Ich brak umknął jednak wszystkim w zamieszaniu, jakie wybuchło wokół sprawy ACTA...

W roku 2013 Polska będzie przewodniczyła regionalnej grupie Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Grupa obejmuje państwa Europy Środkowej i Bałtyckie. Jak czytamy na stronach prowadzonych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prace koordynowane przez Polskę dotyczyć będą m.in.:

• przygotowania do negocjacji oraz uczestniczenia w nich podczas konferencji dyplomatycznej dotyczącej projektu traktatu w sprawie dozwolonego użytku na rzecz osób niewidomych i niedowidzących/ osób z dysfunkcjami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem (konferencja dyplomatyczna odbędzie się w czerwcu 2013 roku w Marakeszu);

• przygotowania projektu traktatu w sprawie ochrony organizacji nadawczych (istnieje możliwość, że Zgromadzenia Ogólne WIPO już w 2013 r. podejmą decyzję o zwołaniu konferencji dyplomatycznej dotyczącej przyjęcia umowy międzynarodowej w tym zakresie);

• kontynuacji prac dotyczących dozwolonego użytku na rzecz bibliotek i archiwów oraz instytucji edukacyjnych i badań;

• kontynuacji prac dotyczących ochrony tradycyjnych przejawów kultury (TCE – Traditional Cultural Expressions).

W Irlandii pod koniec stycznia odbędzie się przesłuchanie w Sądzie Najwyższym. Grupa dużych wydawców muzycznych (skupionych w IRMA – Irish Recorded Music Associacion) wystosowała pozew przeciwko dostawcom internetu domagając się aby blokowali oni strony internetowe łamiące, ich zdaniem, prawo autorskie. Rozprawa ma odbyć się 29 stycznia, a na liście do blokowania oprócz Pirate Bay jest jeszcze 260 bliżej nieokreślonych stron internetowych.
Blokowanie Pirate Bay już kilka lat temu IRMA wymusiła na jednym z irlandzkich dostawców internetu – Eircom, a Sąd Najwyższy Irlandii kilka miesięcy temu potwierdził, że związane z tym blokowaniem przekazywanie i przetwarzanie danych osobowych nie narusza prawa do prywatności i ochrony danych osobowych.
Joe McNamee na stronach EDRI zauważa, że takie ,„irlandzkie”, podejście do danych osobowych może zostać rozszerzone na całą Europę za sprawą lobbyingu przemysłu muzycznego.

Tymczasem Irlandzkie Ministerstwo pracy, Przedsiębiorczości i Innowacji rozważa wprowadzenie dozwolonego użytku do tamtejszego prawa autorskiego, motywując to że kraje które mają w swoim prawodawstwie regułę dozwolonego użytku są bezpośrednimi konkurentami Irlandii w przemyśle informatycznym i są wyżej notowane w indeksie konkurencyjności przygotowywanym przez Bussiness Software Alliance.

zdjęcie: http://www.flickr.com/photos/irisheyes/6899940/sizes/z/, autor: Irish Typepad, licencja: CC-BY-SA

Mike Masnick przypomina w techdirt ubiegłoroczny wyrok Amerykańskiego Sądu Najwyższego którego konsekwencją było to, że niektóre dzieła będące wcześniej w Domenie Publicznej zostały ponownie objęte restrykcjami prawa autorskiego.

Cultural Commons Collecting Society (c3s) ma stać się alternatywą dla GEMA, niemieckiej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. W odróżnieniu od GEMA, która póki co jest jedyną tego typu organizacją w Niemczech, C3S będzie zarządzać utworami udostępnionymi na licencjach Creative Commons (zezwalających na użycie zarówno niekomercyjne, jak i wolnych wariantów) oraz dbać o wysoki standard pomiarów ich konsumpcji.

27 grudnia 2012 odbyła się druga sesja zdjęciowa w ramach kampanii społecznej Prawo Kultury mającej na celu poszerzenie świadomości praw i wolności, jakie daje użytkownikom kultury obowiązująca w Polsce ustawa o prawie autorskim. W sesji wzięli udział między innymi Artur Kurasiński, Jarosław Lipszyc, Weronika Czyżewska, Władysław Majewski, Maciej Nowak, Kamil Sipowicz, Michał Zadara i Marta Rydz.

Zdjęcia są już dostępne w naszej galerii.

Bardzo dziękujemy wszystkim uczestnikom sesji oraz naszym fotografom – Weronice Czyżewskiej i Donatowi Brykczyńskiemu.

Zapraszamy do przeczytania ostatniego z serii artykułu Konrada Gliścińskiego na temat historii prawa autorskiego Znamienne objawy umoralnienia prawa polskiego.

Stosownie do wcześniejszych zapowiedzi, na swojej stronie internetowej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji poinformowało o rozpoczęciu konsultacji ustawy o otwartych zasobach publicznych. Konsultacje potrwają do 21 stycznia, uwagi można zgłaszać na portalu mamzdanie.pl, a sam dokument można znaleźć także w Biuletynie Informacji Publicznej ministerstwa