Opinia Fundacji Nowoczesna Polska w sprawie nowego brzmienia dyrektywy dotyczącej organizacji zbiorowego zarządzania
Prezydencja irlandzka opublikowała w kwietniu propozycję nowej wersji dyrektywy dotyczącej zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na swojej stronie zapraszało do składania uwag dotyczących tego projektu.
Przypominam, że ta dyrektywa w poprzedniej wersji była komentowana przez Fundację Nowoczesna Polska w październiku zeszłego roku. Ustanawia ona szereg wymogów wobec organizacji zbiorowego zarządzania majątkowymi prawami autorskimi, głównie dotyczących transparentności działań tych organizacji.
Fundacja Nowoczesna Polska przygotowała swoją opinię dotyczącą tego dokumentu, którą publikujemy w całości tutaj, a poniżej prezentujemy jej główne tezy.
Przede wszystkim przypominamy, że proponowana dyrektywa nie zmienia w zasadniczy sposób istniejącego systemu prawa autorskiego. Opiera się na założeniu, że podstawowym celem tego prawa jest ochrona monopolu przyznanego autorowi.
Fundacja zwraca uwagę, że w obecnie proponowanej wersji aktu nie ma wystarczającej obecności użytkowników kultury jako podmiotów praw. Zwracamy też uwagę, że definicja użytkownika proponowana w dokumencie nie jest spójna z rozumieniem tego pojęcia istniejącym w innych przepisach prawa unijnego (obecnych choćby w tej dyrektywie).
Proponowane brzmienie dyrektywy podtrzymuje system długiego łańcucha pośredników w dostępie do twórczości muzycznej – organizacje zbiorowego zarządzania mogą korzystać z pośrednictwa innych organizacji zbiorowego zarządzania w udzielaniu licencji.
Fundacja zauważa, że obecnie proponowany tekst dyrektywy dodaje do katalogu informacji obowiązkowo publikowanych prze organizacje zbiorowego zarządzania, standardowe umowy licencji i obowiązujące stawki wynagrodzeń, co jest zgodne z naszymi postulatami z października.
Także postulowane przez Fundację nie wyłączanie małych organizacji zbiorowego zarządzania z obowiązku publikowania sprawozdań, znalazło się w proponowanej przez irlandzką prezydencję wersji dyrektywy.
W ocenie Fundacji są także negatywne zmiany w stosunku do przedniej wersji dyrektywy:
- Dotychczasowy zapis, który i tak dawał organizacjom zbiorowego zarządzania prawo do dyskryminacji cenowej nowych serwisów świadczących usługi on-line, tym razem już nakazuje tym organizacjom ustalać inne warunki dla serwisów, działających krócej niż 3 lata.
- Dyrektywa zobowiązuje organizacje zbiorowego zarządzania do tworzenia mechanizmów rozwiązywania sporów. W poprzedniej wersji dokumentu te mechanizmy miały dotyczyć sporów pomiędzy organizacjami zbiorowego zarządzania a członkami tych organizacji lub po prostu posiadaczami praw (wg polskiego prawa nie musimy być członkiem organizacji zbiorowego zarządzania, aby mogła ona zbierać tantiemy za wykorzystanie naszych utworów). Obecna wersja tekstu dyrektywy ogranicza te mechanizmy tylko do sporów pomiędzy organizacja a jej członkami.
